معدن سنگ آهن
روایتی از بیم و امید؛ مروری بر چالش‌های استراتژیک معدنکاری و فولادسازی ایران
/post-5مستند حاضر دومین گزارش آریانا در حوزه آسیب‌شناسی معدنکاری و فولادسازی است که ویرایش نخست آن سه سال پیش منتشر شد. ما در آن گزارش زنگ‌های خطر را به صدا درآورده و یادآوری کرده بودیم که معدنکاران و فولادسازان کشور، با تمرکز بر رویکردها و اقداماتی که در آنها درجه آزادی نسبی دارند، خود را از قرارگیری در شرایط دشوار احتمالی برهانند. چالش‌هایی که در سال 1400 پیش‌بینی کرده بودیم، با شدت و سرعت بیشتری به وقوع پیوستند و سود فولادسازی دست‌کم تحت تاثیر سه عامل «عدم پایداری انرژی و به ناچار تولید کمتر از ظرفیت»، «افزایش بهای انرژی» و همچنین «افزایش شدید حق انتفاع» در دو سال اخیر به شدت کاهش یافته است. این گزارش به سیاق گزارش سال 1400 همچنان می‌کوشد در فرازهایی با تبیین بی‌پیرایه چالش‌های 9گانه صنعت فولاد، چراغ راهی باشد تا در این شرایط دشوار اقتصادی، تصمیماتی اثربخش گرفته شود.
افزایش سه‌برابری حق انتفاع چه بر سر معدنکاری سنگ‌آهن می‌آورد؟
/royaltyدر سال‌های اخیر (از سال ۱۴۰۰ به این سو)، رشد حدود ۳ برابری حق انتفاع معادن بزرگ سنگ‌آهن کشور و در ادامه کاهش چشمگیر سودآوری آنها مناقشه‌برانگیز شده است؛ به ترتیبی که سود خالص معدنکاری را با لحاظ کردن هزینه‌های سرمایه‌گذاری، استهلاک و اداری - عمومی به حدود صفر رسانده است! گزاره‌ای تکان‌دهنده که باور آن به احتمال فراوان برای سیاست‌گذاران اقتصادی کشور شاید سخت و دور از ذهن باشد. اما آیا افزایش حق انتفاع معادن تا 55 درصد از ارزش ماده معدنی برداشت شده، اقدامی به حق و مصداق حذف رانت و محافظت از بیت‌المال است؟ یا بی‌انصافی در حق سهامداران پرشمار شرکت‌های معدنی و سیاستی ناسنجیده که معدنکاری کشور را یک گام به عقب می‌برد؟